Nationale Raad Zwemveiligheid Heel Nederland zwemveilig

Blog: “Zwemles aan kinderen met een autisme spectrum stoornis”

Door: Patty van ‘t Hooft

Drie jaar geleden kwam Tygo voor het eerst bij ons op zwemles. Hij was toen acht jaar oud. Er werd verteld dat Tygo in het reguliere zwemonderwijs niet verder kon, omdat hij niet voldoende leerbaar was. ‘Tygo kan als hij wat ouder is beter gaan zwemmen voor een certificaat’ was de boodschap die moeder meekreeg.

Dat de reguliere zwemles niet helemaal passend voor hem was, werd al snel duidelijk. Tygo ging direct het bad in, wat bij ons ook mag, en was vooral onderwater. In zijn eentje leek hij het heel erg naar zijn zin te hebben. Hij maakte geen contact met de zwemlesgever of andere kinderen, maar leek ook geen last van hen te hebben. Met dolfijnachtig duiken, het aanraken van lijnen onderwater, zinkfiguren van de bodem ophalen en weer weggooien kon Tygo zich prima bezig houden, daar had hij verder niemand bij nodig. Uit zichzelf iets vertellen deed Tygo niet zo vaak. Maar als je hem een gerichte vraag stelde, dan kreeg je na een tijdje wel een antwoord. Stilstaan was een vaardigheid die Tygo in het water niet leek te bezitten. Als hij zelf niet in beweging was, dan bewoog er wel wat aan hem.

Naar de lesgever kijken of stilstaan bij de uitleg was geen optie voor Tygo. Ook het concept rijtjes vond hij onduidelijk. En dat maakte ook helemaal niets uit, want Tygo bleek onderwater prima te kunnen horen en wist altijd wat er waar moest gebeuren. Meestal was hij al begonnen voordat de uitleg was afgelopen. Iets te enthousiast en op zijn eigen wijze, maar zo deed hij mee aan alle activiteiten.

Tygo had een prima watergewenning, er was geen spoortje van angst onderwater. Ook in het diepe kon hij zich al prima redden met zijn eigen zwemslag. Zwemmend verplaatsten gebeurde op geheel eigen wijze met een cirkelvormige armbeweging en trappelende benen. Stilliggen in het water was echter wel een probleem. Het gaan liggen zelf gaf geen probleem maar daarna kunnen blijven liggen was een erg grote opgave. Dat zijn benen zakten was te voorspellen, maar in zijn lichaam was ook geen rust. Tygo rolde naar rechts en links en probeerde met allerlei armbewegingen weer terug te komen naar ruglig. Tygo bleek erg weinig balanscontrole te hebben, niet alleen liggend maar ook staand in het water.

De aandachtspunten voor Tygo in de les waren dan ook vooral gericht op balanceren en controleren met kleine bewegingen. We hebben eerst staand heel veel balansspelletjes gedaan en daarna ook liggend. Toen Tygo eenmaal de rust in zijn lijf had gevonden, bleek hij zo een paar banen technisch hele nette enkelvoudige rugslag te kunnen zwemmen met als enige aanwijzing ‘rustig blijven liggen’.

Niet snel daarna mocht Tygo op voor zwemdiploma A en een half jaar later ook voor zwemdiploma B. Hij houdt nog steeds niet van rijtjes en is het liefst onderwater of op een mat waar hij zich vanaf mag storten. Maar hij heeft wel geleerd met en naast anderen te zijn in het water. Hij zwemt nog steeds bij ons, ook al geven wij geen les voor zwemdiploma C. Tygo geeft zichzelf les. Hij heeft zijn eigen baan en met behulp van vooraf geselecteerde pictogrammen maakt hij zijn eigen les. En dat doet hij nu al een paar maanden met volledige toewijding.

Bij Tygo hebben we de keuze gemaakt aan te sluiten bij wat hij kan. We hebben de zwemles niet gebruikt als les om te leren luisteren en te kijken, maar om hem zoveel mogelijk bewegingservaring op te kunnen laten doen in water. Hierdoor konden we hem vaak belonen, wat een positief effect had op Tygo maar ook op zijn ouders. Dat zijn onrust kwam door de slechte afstemming op de opwaartse kracht en andere aspecten van bewegen in water werd al snel duidelijk omdat hij zijn eigen versie van bewegen mocht laten zien.

De grootste beloning voor ons allemaal was dat Tygo heeft laten zien dat hij ‘normaal’ mee kan doen. Dat hij zijn zwemdiploma’s heeft gehaald en even veilig is in het zwembad als typisch ontwikkelde kinderen en dat hij daar zijn eigen beleving uit mag halen.

* Patty van ’t Hooft is werkzaam op de Hogeschool Windesheim (Calo, opleiding PMT) en tevens adviseur/ontwikkelaar vanuit haar eigen bureau Passend Bewegen.

Dit bericht is tot stand gekomen vanuit het kennisproject NL Zwemveilig.

Recente berichten

Meer Nieuws