Kopje onder zonder te schrikken

Een verstandelijke of fysieke beperking kan een extra drempel zijn bij het leren zwemmen. Leerlingen van De Twijn, school voor speciaal onderwijs, krijgen 1x per week zwemles, gericht op gewenning aan en zo veel mogelijk zelfredzaamheid in water. Vakleerkracht Beweging Gerda Prins: “De samenwerking met de CALO is heel waardevol voor ons. Zonder de studenten zouden we de zwemles niet voor zoveel leerlingen kunnen bemensen.”

Alle leerlingen van De Twijn krijgen zwemles tot en met het 4e leerjaar. Voor veel leerlingen is watergewenning het hoogst haalbare: afhankelijk van de beperking of ziekte leert een kind zich zo zelfstandig en veilig mogelijk te bewegen in het water. Of in ieder geval zich op zijn gemak te voelen, vertelt Gerda Prins, vakleerkracht Beweging bij De Twijn. Omdat de leerlingen een fysieke, verstandelijke of meervoudige beperking hebben, of langdurig ziek zijn, is leren zwemmen voor veel kinderen niet haalbaar. “Toch willen we dat ze gewend raken aan bewegen in water. Want stel dat ze een keer onverwacht in water terecht komen, dan is het belangrijk dat ze weten wat ze moeten doen zodat ze niet in paniek raken.”

Lekker in het water
Daarnaast is bewegen in water ook gewoon leuk, vertelt Prins. “De laatste jaren zetten we in op spelenderwijs leren. We doen veel spelletjes met de kinderen. We laten hen onder matten door zwemmen, parcoursjes afleggen, en natuurlijk af en toe ook een baantje zwemmen – als dat binnen de mogelijkheden van het kind ligt. Hierdoor wennen ze aan water en voelen ze zich vrijer in hun bewegingen. Ze schrikken dan niet meer als ze een keer kopje onder gaan.”

“Dat plezier willen we hen laten ervaren. Juist bij zwemmen kunnen kinderen met een beperking gemakkelijker meedoen met andere kinderen. In het water is alles anders. Denk aan kinderen in een rolstoel. In het water hebben ze die niet nodig, een drijfmiddel is voldoende om je te kunnen voortbewegen. Ook als een zwemdiploma niet haalbaar is, is een keer per week zwemmen juist voor deze groep kinderen heel belangrijk.”

Onmisbare PMT-studenten
De beperkingen van de leerlingen van De Twijn zijn zeer uiteenlopend. Sommige leerlingen hebben een motorische stoornis, andere leerlingen een cognitieve, en er zijn leerlingen met beide. Er is intensieve samenwerking met de therapeuten van revalidatiecentrum Vogellanden.

Omdat de zwemlessen heel arbeidsintensief zijn – waarbij de leerkrachten veel verantwoordelijkheid dragen – werkt De Twijn samen met de CALO in Zwolle, met de opleiding Psychomotorische  Therapie en Bewegingsagogie. Studenten PMT zorgen voor onmisbare ondersteuning bij de zwemlessen, vertelt Prins. “Elke PMT-student geeft gedurende een jaar één op één zwemles aan de leerlingen van De Twijn. De studenten komen met de klas naar ons therapiebad, waar ze in duo’s lesgeven. Ze wisselen elkaar af: een student gaat het water in met een van onze leerlingen, de andere student geeft feedback vanaf de kant, of geeft lesmateriaal aan als dat nodig is. Ze mogen de les zelf invullen. Samen met de vakdocent van de CALO stellen wij eisen waar de les aan moet voldoen, en sturen bij waar dat nodig is. Deze samenwerking met de CALO is heel waardevol voor ons. Zonder de studenten zouden we de zwemles niet voor zoveel leerlingen kunnen bemensen.”

Zwemcertificaat
De zwemlessen van De Twijn zijn niet gericht op het halen van zwemdiploma’s. Kinderen die zo goed kunnen zwemmen dat een diploma haalbaar is, gaan naar een reguliere zwemschool. “Wij hebben wel zelf zwemcertificaten ontwikkeld, zodat de leerlingen thuis trots kunnen laten zien wat zij allemaal hebben geleerd. Zoals alle kinderen willen ook zij graag laten zien wat ze kunnen. Daarnaast komen de ouders van de kleuters twee keer per jaar mee zwemmen in een les, zodat ze zelf kunnen zien wat hun kind kan in het water. Het zijn kwetsbare kinderen, dus ouders zijn vaak heel voorzichtig. En dan is het extra fijn als zoiets leuks als het zwembad ook een leuk uitje is voor hun kind, ondanks de beperkingen.”

Dit bericht is tot stand gekomen vanuit het kennisproject NL Zwemveilig.